Η θέση των εγκατάστασης επεξεργασίας νερού βρίσκεται στην περιοχή ΚΠΕ Θήβας - ΕΥΔΑΠ, περίπου σε απόσταση 7 χιλιομέτρων ΝA της πόλης της Θήβας (στο 36ο χλμ της παλαιάς εθνικής οδού Ελευσίνας - Θήβας) σε οικόπεδο συνολικής έκτασης 4.716,91 τ.μ. που έχει παραχωρηθεί από την εταιρεία ΕΥΔΑΠ - ΠΑΓΙΩΝ ΑΕ.
Στο χώρο αυτό από το 2005 η ΔΕΥΑΘ ξεκίνησε να κατασκευάζει αντλιοστάσιο και καταθλιπτικό αγωγό διατομής Φ500mm από πολυαιθυλένιο 10at PE. Το Διυλιστήριο κατασκευάστηκε κατά τα έτη 2008 - 2009 και λειτουργεί από το τέλος του 2009. Εξυπηρετεί την πόλη της Θήβας και τις Τ.Κ Αμπελοχωρίου, Ελαιώνα, Νεοχωρακίου. Τα επίσημα εγκαίνια λειτουργίας του πραγματοποιήθηκαν στις 10-1-2010.
Το Διυλιστήριο λαμβάνει το νερό από το κανάλι του Μόρνου, το διυλίζει, το αποθηκεύει και το απολυμαίνει ώστε να είναι έτοιμο προς πόση. Μέσω του συστήματος Τηλεελέγχου - Τηλεχειρισμού η ΔΕΥΑΘ φροντίζει να τροφοδοτείται η δεξαμενή του Στρατοπέδου μέσω της οποίας γίνεται η τροφοδοσία των δεξαμενών του Νεοχωρακίου, του Κολωνακίου και των Αγίων Θεοδώρων. Από τη δεξαμενή των Αγίων Θεοδώρων τροφοδοτείται και η δεξαμενή του Ελεώνα.
Η ΔΕΥΑΘ για τη διύλιση του νερού χρησιμοποιεί τρία πλήρως αυτοκαθαριζόμενα φίλτρα βαρύτητας, τελευταίας τεχνολογίας.
Πιο κάτω παρατίθεται πλήρης περιγραφή των μονάδων του Διυλιστηρίου, των φίλτρων διύλισης, των ρυθμίσεων δοσομέτρησης χημικών καθώς και του συστήματος Τηλεελέγχου-Τηλεχειρισμού.
Μονάδα Υδροληψίας που αποτελείται από:
- Δεξαμενή υποδοχής και εξισορρόπησης του νερού που έρχεται από το κανάλι του Μόρνου ωφέλιμου όγκου 100 m3 έχει κατασκευασθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η δεξαμενή έχει εξοπλιστεί με ένα θυρόφραγμα από σχάρα ώστε να συγκρατούνται τα μεγάλα φερτά υλικά που μεταφέρονται μέσα στο κανάλι του Μόρνου και σύστημα ελέγχου της στάθμης
- Έξι υποβρύχιες αντλίες παροχής 300 m3/h σε 12 M.Σ.Υ έκαστη με σύστημα έδρασης και με σύστημα ανέλκυσης που έχουν τοποθετηθεί στην δεξαμενή υποδοχής στην οποία οδηγείται το νερό από το κανάλι του Μόρνου
- Τρεις ανοξείδωτους υδραυλικούς συλλέκτες (έναν για κάθε ζεύγος αντλιών)
- Τρία υδραυλικά δίκτυα τροφοδοσίας των φίλτρων από αγωγό HDPE 10 atm, Φ315
- Την υδραυλική διάταξη παράκαμψης και των δυο φίλτρων.
Μονάδα Διύλισης που αποτελείται από:
- Τρία πλήρως αυτοκαθαριζόμενα φίλτρα βαρύτητας διαμέτρου 6m, με τον εξοπλισμό τους και το πληρωτικό υλικό
- Δυο φυσητήρες υποβοήθησης της αντίστροφης πλύσης παροχής 700 m3/h σε 0.7 bar έκαστος, με όλο το υδραυλικό δίκτυο του αέρα
- Την βάση στήριξης των τριών φίλτρων που έχει κατασκευασθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα
- Την πιεζοθραυστική δεξαμενή υποδοχής του νερού της αντίστροφης πλύσης
- Τον αγωγό μεταφοράς του νερού της αντίστροφης πλύσης από HDPE, Φ 500 από την πιεζοθραυστική δεξαμενή προς την δεξαμενή υποδοχής και εξισορρόπησης
Μονάδα Αποθήκευσης και Εξισορρόπησης του νερού της αντίστροφης πλύσης που αποτελείται από:
- Δεξαμενή υποδοχής και εξισορρόπησης του νερού της αντίστροφης πλύσης ωφέλιμου όγκου 100 m3 που έει κατασκευασθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα. H δεξαμενή έχει εξοπλιστεί με έναν υποβρύχιο αναδευτήρα με σύστημα ανέλκυσης και σύστημα ελέγχου της στάθμης
- Αντλιοστάσιο μεταφοράς του νερού της αντίστροφης πλύσης αποτελούμενο από τρεις αντλίες παροχής 30 m3/h σε 6 MΣΥ έκαστη, με σύστημα ανέλκυσης
- Αγωγό μεταφοράς του νερού της αντίστροφης πλύσης προς τον παρακείμενο (κανάλι Μόρνου)
Μονάδα Ηλεκτροδότησης και Τηλεδιαχείρησης που αποτελείται από:
- Ηλεκτρικό πίνακα κίνησης όλου του εξοπλισμού και την διασύνδεση με την υφιστάμενη ηλεκτροδότηση
- Όργανα ελέγχου όλης της διεργασίας όπως θολόμετρα, μετρητής στάθμης, μετρητής υπολειμματικού χλωρίου κ.α.
- Το σύστημα αυτομάτου ελέγχου όλης της διεργασίας
Μονάδα Απολύμανσης που αποτελείται από:
- Τις δοσομετρικές αντλίες Υποχλωριώδους Νατρίου δυναμικότητας 420 gr/h
- Τα ηλεκτρομαγνητικά παροχόμετρα
- Τον μετρητή του υπολειμματικού χλωρίου
Περιγραφή λειτουργίας του αυτόματου φίλτρου βαρύτητας
Τρόπος λειτουργίας: Εντελώς αυτόματος
Περιγραφή λειτουργίας
Το αυτόματο φίλτρο βαρύτητας βασίζεται στην αρχή των διαφορικών πιέσεων. Λειτουργεί αποκλειστικά με την βαρύτητα και δεν χρειάζεται αντλίες, βαλβίδες, όργανα μέτρησης ή παρακολούθηση. Η αντίστροφη πλύση αυτορυθμίζεται και βασίζεται στην διαφορά μεταξύ των μανομετρικών του ακατέργαστου και του καθαρού νερού που προκύπτει κατά την διάρκεια της λειτουργίας του φίλτρου.
Φάση διήθησης:
Κατά την διάρκεια της διήθησης το νερό εισέρχεται στην δεξαμενή του φίλτρου μέσω ενός δοχείου τροφοδοσίας και ενός δοχείου παρέκκλισης (3) τοποθετημένα εντός του φίλτρου. Μετά ρέει από πάνω προς τα κάτω μέσω της στρώσης της άμμου (5). Αφού διέλθει από έναν πυθμένα διαχυτών εξοπλισμένο με τους διαχύτες, το φιλτραρισμένο νερό εισέρχεται στην δεξαμενή συγκέντρωσης του διηθήματος (8) και ρέει μέσω των σωλήνων στήριξης (9) στην δεξαμενή αποθήκευσης του νερού της αντίστροφης πλύσης (10). Μόλις ολοκληρωθεί η πλήρωση της δεξαμενής αποθήκευσης του νερού της αντίστροφης πλύσης, το καθαρό νερό ρέει μέσω του σωλήνα εκροής του διηθήματος (11) προς την έξοδο.
Η αυξανόμενη πτώση πίεσης, οφειλόμενη στην συσσώρευση ρύπανσης στην στρώση της άμμου αναγκάζει την στήλη ύδατος να ανέβει εντός του σωλήνα της αντίστροφης πλύσης (10). Μόλις η στάθμη του νερού στον σωλήνα αντίστροφης πλύσης φτάσει στην πάνω καμπύλη, τότε ο αυτόματος εγχυτήρας (13) αρχίζει να εκκενώνει τον υπόλοιπο αέρα από τον σωλήνα αντίστροφης πλύσης (12).
Φάση αντίστροφης πλύσης:
Το δημιουργούμενο κενό ξεκινάει την διαδικασία της αντίστροφης πλύσης. Το καθαρό νερό εντός της δεξαμενής αποθήκευσης του νερού αντίστροφης πλύσης (10) αρχίζει να ρέει προς τα κάτω μέσω των σωλήνων στήριξης (11) στην δεξαμενή συγκέντρωσης του διηθήματος (8) και από εκεί προς τα πάνω μέσω της κλίνης διήθησης, με την παροχή αντίστροφης πλύσης να έχει επιλεγεί έτσι ώστε να χαλαρώσει πλήρως και να καθαριστεί η κλίνη διήθησης. Η συσσωρευμένη στην κλίνη διήθησης ρύπανση εκκενώνεται μέσω του σωλήνα αντίστροφης πλύσης (12) στο σύστημα αποχέτευσης (18).
Η αντίστροφη πλύση διακόπτεται αυτόματα όταν η στάθμη του νερού εντός της δεξαμενής αποθήκευσης του νερού της αντίστροφης πλύσης (10) φτάσει στο στόμιο του σωλήνα διακοπής (16), αυτό οδηγεί στην είσοδο αέρα στον σωλήνα αντίστροφης πλύσης (12).
Όταν τελειώσει η διαδικασία της αντίστροφης πλύσης, το διήθημα συλλέγεται εκ νέου στην δεξαμενή αποθήκευσης του νερού της αντίστροφης πλύσης (10). Με την ολοκλήρωση της πλήρωσης της δεξαμενής αποθήκευσης του νερού της αντίστροφης πλύσης το διήθημα ρέει εκ νέου προς την εκροή. Η συχνότητα της αντίστροφης πλύσης εξαρτάται από την ποιότητα του ακατέργαστου νερού. Η αντίστροφη πλύση και η αναπλήρωση διαρκούν περίπου 13 - 15 λεπτά.
Σημείωση: το φίλτρο βαρύτητας μπορεί να λειτουργεί συνεχώς και δεν απαιτεί διακοπή της λειτουργίας του κατά την φάση της αντίστροφης πλύσης.
Υπόμνημα:
(2): Σωλήνας εισόδου του ακατέργαστου νερού στο δοχείο παρέκκλισης
(3) : Δοχείο παρέκκλισης
(4) : Χώρος ακατέργαστου νερού
(5) : Στρώση άμμου
(8) : Δεξαμενή συγκέντρωσης του διηθήματος
(9) : Σωλήνες στήριξης
(10) : Δεξαμενή αποθήκευσης του νερού της αντίστροφης πλύσης
(11) : Σωλήνας εκροής του διηθήματος
(12) : Σωλήνας αντίστροφης πλύσης
(13) : Εγχυτήρας
(14) : Σωλήνας τροφοδοσίας του εγχυτήρα
(15) : Σωλήνας εκκένωσης του αέρα
(16) : Σωλήνας διακοπής της αντίστροφης πλύσης
(17) : Σωλήνας εξαερισμού του δοχείου παρέκκλισης
(18) : Σύστημα αποχέτευσης
Λειτουργία του φίλτρου:
Το φίλτρο βαρύτητας μπορεί να λειτουργεί συνέχεια και δεν απαιτεί διακοπή της λειτουργίας του κατά την φάση αντίστροφης πλύσης.
Αντίστροφη πλύση με χρήση αέρα:
Για την ενίσχυση της διεργασίας αντίστροφης πλύσης της άμμου φίλτρανσης, το φίλτρο έχει εξοπλιστεί με σύστημα αέρα αντίστροφης πλύσης.
Ειδικά Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Αριθμός φίλτρων: 3
Παροχή ανεπεξέργαστου νερού: 280 m3/hr
Ταχύτητα φίλτρανσης: 3-10 m/hr
Ταχύτητα πλύσης: 40-30 m/hr
Ποσότητα νερού αντίστροφης πλύσης: max 60 m3
Χρόνος αντίστροφης πλύσης: 3 λεπτά
Διάμετρος: 6000 mm
Άμμος φίλτρανσης
Ποιότητα σύμφωνα με: DIN 19623
Ύψος στρώσης: 600 mm
Μέγεθος κόκκων:0,7 - 1,2 mm
Διαχύτες φίλτρου
Τύπος: πλακοειδής
Υλικό: PPH
Μέγεθος σχισμής: 0,20 mm
Επίσης το φίλτρο έχει εξοπλιστεί με:
- Αυτόματο σύστημα αντίστροφης πλύσης με αέρα.
- Χειροκίνητη εκκίνηση της αντίστροφης πλύσης.
- Διάταξη αποχέτευσης με πιεζοθραυστικό φρεάτιο.
- Τρεις ανθρωποθυρίδες DN 800.
Ρύθμιση δοσομέτρησης χημικών
Δοσομέτρηση κροκιδωτικού
Κριτήριο για την ρύθμιση της δοσολογίας του κροκιδωτικού είναι η θολότητα του παραγόμενου νερού αφού η ποιότητά του σταθεροποιηθεί μετά την αύξηση που παρατηρείται μετά από κάθε πλύση και το μετρούμενο υπόλειμμα αργιλίου. Η θολότητα του παραγόμενου νερού πρέπει να είναι οπωσδήποτε <1ΝΤU όταν το φίλτρο ξαναγεμίσει μετά την πλύση και αρχίσει να τροφοδοτεί την δεξαμενή καθαρών. Ενδεικτικά πρέπει να είναι <0.3NTU εντός 1 ώρας από πλύση και στην περιοχή των 0.2NTU αφού σταθεροποιηθεί. Η οριακή τιμή για το υπόλειμμα αργιλίου είναι τα 0.2mg/L. Ενδείκνυται να υπάρχει ένα μεγάλο περιθώριο ασφαλείας και για αυτό πρακτικά επιδιώκεται η περιεκτικότητα σε αργίλιο να είναι <0.1mg/L. Οι συνιστώμενες δοσολογίες φαίνονται από τον πίνακα.
Δοσομέτρηση υποχλωριώδους νατρίου
Kριτήριο για την δοσομέτρηση του υποχλωριώδους νατρίου (χλωρίωση) είναι το μετρούμενο υπολλειματικό ελεύθερο χλώριο στην έξοδο των αντλιών του αντλιοστασίου να είναι >0.5mg/L. H ακριβής επιθυμητή τιμή επαναπροσδιορίζεται περιοδικά ώστε να υπάρχει ανιχνεύσιμο υπόλειμα χλωρίου στα απότερα σημεία του δικτύου. Ενδεικτικά για λόγους ευκολίας χειρισμού των δοσομετρικών μπορεί να είναι ρυθμισμένη μία δοσομετρική χλωρίωσης σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 2 φίλτρα και άλλη δοσομετρική σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 1 φίλτρο. Τότε ενεργοποιείται η πρώτη δοσομετρική κατά την λειτουργία 2 φίλτρων και οι δύο δοσομετρικές κατά την λειτουργία 3 φίλτρων. Κατά τις αντίστροφες πλύσεις πρέπει να λαμβάνεται υπ όψιν η ιδιαιτερότητα του χησιμοποιούμενου τύπου φίλτρου, το οποίο αρχίζει να δίνει παροχή επεξεργασμένου νερού μετά από πλύση με καθυστέρηση ~14-20λεπτών και να ρυθμίζεται σε αυτό το χρονικό διάστημα η χλωρίωση υπολογίζοντας για 1 φίλτρο λιγότερο. Ακριβέστερα η υστέρηση είναι : 13.5min * 280 / (παροχή φίλτρου).
Στάθμες δεξαμενών
Από το Διυλιστήριο τροφοδοτείται η δεξαμενή του Στρατοπέδου και οι κατάλληλοι χειρισμοί ωστε να διατηρείται η στάθμη στα όρια του παρακάτω πίνακα και ιδίως κατά τις ημερήσιες ώρες στο ανώτερο μισό της οριζόμενης περιοχής. Η παροχή στις δεξαμενές του Κολωνακίου και των Αγ. Θεοδώρων ρυθμίζεται με τις αντίστοιχες ηλεκτροβάνες. Η δεξαμενή το Νεοχωρακίου τροφοδοτείται από το αντλιοστάσιο του Στρατοπέδου και η δεξαμενή του Ελαιώνα από το αντλιοστάσιο Ελαιώνα.
Αν δεν είναι εφικτό με την λειτουργία - χειρισμό των αντίστοιχων ηλεκτροβανών / αντλιών να διατηρηθούν οι στάθμες στα παραπάνω όρια πρέπει να ειδοποιείται ο Υδρονομέας.
Για την εκκίνηση του συστήματος τηλεελέγχου - τηλεχειρισμού εκκινείται πρώτα η εφαρμογή ST7cc και στη συνέχεια η εφαρμογή WinCC. Σε κατάσταση λειτουργίας εμφανίζονται οι παρακάτω 2 οθόνες:
Διυλιστήριο
Δεξαμενή καθαρών - δίκτυο
Επιλέγοντας το πεδίο "connections" από την 2η οθόνη - πάνω δεξιά εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο που δείχνει την κατάσταση των συνδέσεων με τους απομακρυσμένους σταθμούς.
Αν υπάρχει απώλεια της επικοινωνίας με έναν ή περισσότερους σταθμούς για χρόνο μεγαλύτερο των 15min μπορεί να επιχειρηθεί επανεκκίνηση του συστήματος. Αν η απώλεια επικοινωνίας παραμένει για χρονικό διάστημα τέτοιο που να υπάρχει πιθανότητα η στάθμη κάποιας δεξαμενής να κυμανθεί εκτός των επιτρεπτών ορίων ενδείκνυται να ειδοποιείται ο υδρονομέας.
Ο χειρισμός των αντλιών γίνεται με παράθυρο του παρακάτω τύπου:
Εφόσον η εκάστοτε αντλία είναι διαθέσιμη από τον ηλεκτρολογική πίνακα (AUTO στον πίνακα), μπορούμε να την έχουμε στην κατάσταση AUTO στο παράθυρο χειρισμού (πλήκτρο 'AUTO' ) και να την αφήσουμε να ενεργοποιείται και να σταματά ανάλογα με τις μεταβολές των παραμέτρων. Αν θέλουμε να εκτελέσουμε χειρισμό διαφορετικό από αυτόν που ορίζουν οι παράμετροι την θέτουμε στην κατάσταση χειροκίνητης λειτουργίας (πλήκτρο 'MANUAL') οπότε εκκινείται με το πλήκτρο 'START' και τερματίζεται με το πλήκτρο 'STOP'.
Λειτουργία σε συνθήκες υψηλής θολότητας
Σε συνθήκες υψηλής θολότητας (>20NTU) ενδείκνυται τα φίλτρα να λειτουργούν στην ελάχιστη δυνατή παροχή έκαστο. Επομένως χρησιμοποιούμε 3 φίλτρα σε χαμηλή παροχή αντί για 2 σε υψηλότερη, και φέρνουμε κατά τις νυχτερινές ώρες την στάθμη της δεξαμενής του στρατοπέδου σε κατά το δυνατόν υψηλή στάθμη για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί η ζήτηση της ημέρας.
Κάνουμε πλύσεις με αέρα μόνο όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες ζήτησης.
Η ποσότητα κρωκκιδωτικού μπορεί να αυξηθεί έως και στο 3πλάσιο της συνιστώμενης, ελέγχοντας τακτικά για υπολλειματικό αργίλιο.
Αφού παρέλθει το συμβάν αυξημένης θολότητας κάνουμε επανειλημμένα πλύσεις με αέρα για να αποβληθούν οι συσσωρευμένες ακαθαρσίες και να ανακτήσουν τα φίλτρα τη λειτουργικότητά τους.
Χειρισμοί κατά την διακοπή ρεύματος
Η εγκατάσταση είναι εφοδιασμένη με ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος (Η/Ζ). Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος ο κινητήρας της ενεργοποιείται σε 8min από την διακοπή και ύστερα από 2-3min ακόμα δίνει παροχή στην εγκατάσταση. Στο διάστημα αυτό το σύστημα αυτοματισμού και επιτήρησης συνεχίζει να λειτουργεί καθώς τροφοδοτείται από σύστημα αδιαλλείπτου παροχής ισχύος.
Κατά την διάρκεια της λειτουργία από το Η/Ζ είναι αποσυνδεδεμένο το μέρος του πίνακα αντλιοστασίου το οποίο τροφοδοτεί τις 2 αντλίες 90KW που εκκεινούν με Υ/Δ. Σε αυτή την κατάσταση λειτουργίας χρησιμοποιείται όλος ο διαθέσιμος εξοπλισμός εκτός από τους φυσητήρες καθότι η πλύση με αέρα μπορεί να διενεργηθεί σε άλλο χρόνο.
Μετά την παύση της διακοπής η εγκατάσταση παίρνει πάλι τροφοδοσία από το δίκτυο και ο κινητήρας του Η/Ζ εξακολουθεί να δουλεύει για ~3min ακόμα χωρίς φορτίο και κατόπιν απενεργοποιείται.
Πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα των μετρήσεων που αφορούν την ποιότητα του νερού στον τομέα δραστηριοποίησης της ΔΕΥΑ Θήβας και πραγματοποιούνται από το Εργαστήριο Υγιεινής του Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών, μπορείτε να δείτε εδώ.
